پايش مداوم قندخون
پايش مداوم قند خون (CGM) درواقع اندازه‌گيري مداوم و پيوسته قند خون هر 5 دقيقه يك‌بار و در طي 24 ساعت شبانه‌روز است. به شكل ميانگين روزانه 288 بار اندازه‌گيري قند خون در مقايسه با 4 الي 10 بار تست قند با دستگاه گلوكومتر بدون نياز به انجام كاري تهاجمي مثل سوراخ كردن انگشت، بدون درد و خونريزي باعث مي‌شود . خريد سرنگ آوا كه CGM تبديل به روش جذابي براي اطلاع از قند خون در بيماران مبتلابه ديابت شود.
اندازه‌گيري قند خون با گلوكومتر مانند ثبت يك عكس از كل يك ماجرا است درحالي‌كه استفاده از ابزارهاي مختلف پايش مداوم قند خون مانند دستگاه دكسكام G5 يا فري استايل ليبره يا … مانند ثبت يك فيلم از كل ماجرا است به همين دليل اين امكان را به فرد مبتلابه ديابت مي‌دهدتا بتواند قند خون خود را لحظه‌به‌لحظه نظارت كند و تأثير فعاليت بدني، غذاها، استرس، داروها، خواب و غيره را روي قند خون شاهد باشد كه اين مي‌تواند در مديريت ديابت مفيد و مؤثر باشد. مطالعات اخير نشان داده‌اند كه استفاده از سيستم‌هاي پايش مداوم قند خون، در مقايسه با روش فعلي اندازه‌گيري با گلوكومتر، مي‌تواند در كنترل قند خون مؤثر و مفيد باشد.
CGM با اندازه‌گيري قند مايع ميان بافتي مي‌تواند ميزان قند خون را محاسبه كند درحالي‌كه تست قند با گلوكومتر و از سرانگشتان دست قند داخل خون را اندازه‌گيري مي‌كند. تغييرات قند مايع ميان بافتي نسبت به تغييرات قند خون ازنظر زماني كمي تأخير دارد مخصوصاً در زمان‌هاي كه فرد غذا مي‌خورد و يا ورزش مي‌كند. به همين دليل هنوز تست قند با گلوكومتر دقيق‌تر از CGM است و در زمان‌هاي مانند درمان افت قند، تنظيم ميزان انسولين و يا شرايط خاص لازم است كه از تست قند با گلوكومتر استفاده شود.
CGM هم مي‌تواند در كنار پمپ انسولين و هم در كنار تزريقات متعدد روزانه (حداقل 3 بار تزريق انسولين در شبانه‌روز) استفاده شود كه درهرصورت مي‌تواند سبب كاهش دفعات افت قند خون و مديريت بهتر ديابت شود.
مزاياي استفاده از CGM
در هر زمان از شبانه‌روز مي‌توانيد از وضعيت قند خون مطلع شويد.
مي‌توانيد از شيب قند آگاه شويد و از زمان‌هاي كه سطح قند خون در حال افزايش و يا كاهش است آگاه شويد و زودتر اقدام كنيد.
نياز به تست قند از نوك انگشتان را كاهش مي‌دهند.
با استفاده از تست قندهاي مداوم مي‌توانيد بهتر قند را مديريت كنيد و درنهايت به بهبود HbA1C كمك خواهد كرد.
مي‌توانيد زماني كه شيب قند خون در حال كاهش است، براي پيشگيري از افت قند اقدام كنيد و دفعات افت قند را كاهش دهيد.
مي‌توانيد براي قندهاي بالا و يا پائين هشدار قرار دهيد.
معايب استفاده از CGM
اطلاعات زيادي از قند خون در اختيار فرد مبتلابه ديابت مي‌گذارد كه مي‌تواند باعث ايجاد سردرگمي در فرد شود.
نياز هست كه فرد هم انگيزه و هم مهارت داشته باشد تا بتواند از اطلاعات براي مديريت ديابت استفاده كند.
هنوز نياز است كه گاهي از تست قند نوك انگشتان استفاده شود.
انواع CGM
CGM ها به دودسته تقسيم مي‌شوند:
Real Time: در اين مدل از CGM فرد مي‌تواند در هرزماني از سطح قند خون خود مطلع شود به اين صورت كه در هر زمان قند اندازه‌گيري مي‌شود و به دستگاه خوانش قند ارسال مي‌شود بنابراين فرد مي‌تواند براي قندهاي بالا، پائين و يا سرعت تغييرات هشدار تنظيم كند.
Retrospective: در اين مدل از CGM فرد نمي‌تواند در همان لحظه از قند خون خود مطلع شود، مگر اينكه فرد سنسور را اسكن كند.
دستگاه فري استايل ليبره
فري استايل ليبره
سازمان غذا و داروي آمريكا، 2Free Style Libre را به‌عنوان اولين دستگاه پايش مداوم قند خون براي افراد ديابتي بالاي 4 سال تائيد كرده است. اين دستگاه شامل يك ست سنسور و دستگاه خوانش قند خون است. ست سنسور شامل يك اپليكاتور و سنسور است كه كد روي سنسور و اپليكاتور آن بايد يكسان باشد. براي استفاده از سنسور، ابتدا اپليكاتور روي سنسور قرار مي‌گيرد تا سنسور به بدن متصل شود. بعد از اتصال سنسور ديگر نيازي به اپليكاتور نيست. سرنگ دو قطعه با قرار گرفتن سنسور بر روي پوست، دستگاه فري استايل مي‌تواند قند مايع ميان بافتي را مرتباً اندازه‌گيري كرده و با استفاده از الگوريتم‌ها آن را معادل قند خون كند. لازم است سنسور در دماي 30-25 سانتي‌گراد نگهداري شود. عدم نگهداري سنسور در اين شرايط سبب كاهش كار آيي آن مي‌شود.
محل نصب سنسور، نبايد در طي فعاليت‌هاي روزانه چين بردارد و يا خم شود و بايد با محل تزريق انسولين 2.5 سانتي‌متر فاصله داشته باشد. سنسور نبايد در محل زخم، خال گوشتي، توده و يا خطوط پوستي ناشي از چاقي و لاغري، نصب شود. توصيه مي‌شود سنسور در ناحيه پشت بازو نصب شود. نصب سنسور در محل مطمئن باعث اتصال بهتر سنسور به بدن و كاهش آسيب پوستي مي‌شود. در زمان نصب سنسور نيازي به چين‌پوستي يا كشش نيست. زماني كه سنسور بر روي بدن نصب است، ممانعتي براي انجام فعاليت‌هايي مانند ورزش، شنا، حمام وجود ندارد. اگر زماني كه سنسور به دست متصل است و مي‌خواهيد شنا كنيد به اين نكته توجه داشته باشيد كه عمق آب بيشتر از 1 متر نبوده و بيشتر از 30 دقيقه دستگاه در زيرآب نباشد. قسمت ديگر دستگاه، دستگاه نمايش‌دهنده قند خون است كه شبيه موبايل است. زماني كه تصميم داريد قند خون را پايش كنيد با قرار دادن اين دستگاه در فاصله 4 سانتي‌متري سنسور، ميزان قند خون‌روي مانيتور دستگاه نمايش داده مي‌شود.
» امكانات دستگاه
فري استايل ليبره
يكي از ويژگي‌هاي منحصربه‌فرد اين دستگاه اين است كه نياز به تست قند از نوك انگشت را كاهش مي‌دهد و همچنين نيازي به كاليبره كردن با استفاده از نمونه خون و نوار تست قند ندارد. دستگاه علاوه بر نمايش عدد قند خون، نمودارهاي نوسانات قند خون را نيز نشان مي‌دهد. در كنار نمودارها، فلش‌هايي ديده مي‌شود كه نشانگر افزايش و يا كاهش ناگهاني و يا آهسته‌ي قند خون هستند. دستگاه داراي حافظه‌اي است كه مي‌تواند ميزان غذاي مصرفي، دوز تزريقي انسولين و اطلاعات حاصل از پايش قند خون را تا 90 روز در خود ذخيره كند.
اين دستگاه به چه كساني توصيه مي‌شود؟
به دليل وجود تفاوت‌هاي فيزيولوژيكي بين مايع ميان بافتي و خون مويرگي نتايج حاصل از دستگاه تست قند و سيستم Free Style Libre مي‌تواند متفاوت باشد. اين تفاوت‌ها در زمان‌هايي كه تغييرات سريعي در قند خون اتفاق مي‌افتد بيشتر ديده مي‌شود كه در صورت لزوم و براي اطمينان از وضعيت قند خون در اين شرايط مي‌توانيد از دستگاه تست قند استفاده كنيد مثلاً بعد از صرف غذا، ورزش و يا بعد از تزريق انسولين.
استفاده از اين دستگاه براي افراد كمتر از 4 سال، بيماران بدحال، زنان باردار و افراديكه دياليز مي‌شوند به دليل كافي نبودن مطالعات و احتمال تأثير بعضي از داروها و شرايط متفاوت در اين افراد توصيه نمي‌شود. بعضي از داروها مي‌توانند بر روي نتايج حاصل از دستگاه تأثيرگذار باشند براي مثال مصرف ويتامين C باعث مي‌شود كه دستگاه به شكل كاذب قند خون را بيشتر نشان دهد، همچنين مصرف آسپرين و پمادهاي پوستي حاوي ساليسيلات اسيد مي‌تواند به شكل كاذب قند خون را كمتر نشان دهد.
توصيه مي‌شود در زمان تصويربرداري (X-Ray) ازسنسور استفاده نشود چراكه تشعشعات مي‌تواند بر روي عملكرد دستگاه تأثيرگذار باشد.
با مشاهده علامات زير، لازم است كه حتماً به‌وسيله دستگاه تست قند، قند خود را چك كنيد:
علامت LO بر روي دستگاه نشانگر قند خون كمتر از 40 است و لازم است قبل از انجام هر اقدام درماني يك‌بار قند خون با دستگاه تست قند اندازه‌گيري شود.
علامت HI بر روي دستگاه نشانگر قند خون بيشتر از 500 است و لازم است قبل از انجام هر اقدام درماني يك‌بار قند خون با دستگاه تست قند اندازه‌گيري شود.
درصورتي‌كه علائم افت قند و يا علائم قند بالا را داريد قبل از انجام هر اقدام درماني لازم است كه قند خون خود را با دستگاه تست قند اندازه‌گيري كنيد و بر اساس نتايج تست قند دستگاه تصميم‌گيري نماييد.
زماني كه دستگاه نمودار يا عدد قند خون يا فلش‌هايي كه نشان‌دهنده افزايش يا كاهش قند خون هستند را نمايش نمي‌دهد،دياليز ابتدا قند را با دستگاه تست قند اندازه گرفته و بر اساس نتايج تست قند دستگاه تصميم‌گيري كنيد.
دستگاه دكسكام جي-5
دستگاه قند خون دكسكام
دكسكام G5 مانند اغلب سيستم‌هاي پايش مداوم قند خون، از سه جز تشكيل‌شده است: يك سنسور كه دقيقاً زيرپوست قرارگرفته و حدود يك هفته قند خون را به‌صورت مداوم اندازه‌گيري مي‌كند. طول عمر هر سنسور 7 روز است. سنسور علاوه بر گزارش ميزان قند خون هر 5 دقيقه يك‌بار، روند افزايش يا كاهش قند خون نيز نشان داده مي‌شود.
يك فرستنده كه به سنسور متصل است و اعدادي كه مي‌خواند را به پمپ انسولين ارسال مي‌كند و يك گيرنده بدون سيم، گوشي هوشمند يا پمپ كه اعداد اندازه‌گيري شده را مي‌خواند. اين سيستم به كاربر نشان مي‌دهد كه ميزان قند خون با چه سرعتي رو به كاهش يا افزايش است و يا در محدوده ثابتي قرار دارد. علاوه بر اين، بر اساس محدوده‌هاي قند خون كه توسط پزشك، گروه‌درماني و فرد ديابتي تعيين مي‌گردد، دستگاه قادر خواهد بود در مواقعي كه قند خون خيلي بالا مي‌رود يا خيلي پايين مي‌آيد، زنگ هشداري را به صدا درآورد و فرد را مطلع نمايد.
با اين‌حال، اين سيستم مي‌بايست حداقل دو بار در روز با اندازه‌گيري قند خون توسط دستگاه گلوكومتركاليبره شود.
دكسكام G5 براي كنترل ديابت در افراد بالاي دو سال قابل‌استفاده است. تفسير نتايج دكسكام G5 مي‌بايست بر اساس روند قند خون و اندازه‌گيري‌ها با ترتيب زماني انجام گيرد. اين دستگاه همچنين قادر به شناسايي دوره‌هاي افت قند خون و قند خون بالا بوده تا فرد ديابتي بتواند درمان لحظه‌اي و بلندمدت مناسبي براي اين دو حالت در نظر گيرد. دكسكام G5 براي استفاده شخصي و يك نفرِ بوده و نيازمند تجويز پزشك است.
با توجه به اطلاعاتي كه دستگاه در اختيار قرار مي‌دهد، فرد ديابتي مي‌تواند در رابطه با تنظيم دوز انسولين يا كربوهيدرات مصرفي خود، تصميمات بهتري بگيرد. علاوه بر اين، با استفاده از گزارش‌ها ارائه‌شده توسط دستگاه، فرد ديابتي قادر خواهد بود الگوهاي قند خون خود را به‌گونه‌اي تحليل كند تا در درازمدت بتواند با برنامه‌هاي مناسب درماني، ميزان قند خون خود را در محدوده طبيعي حفظ كند. يكي ديگر از قابليت‌هاي اين دستگاه اين است كه هنگامي‌كه قند خون شروع به كاهش يا افزايش شديد مي‌كند، دستگاه مي‌تواند به كاربر هشدار دهد.
چه مواقعي نبايد از اين دستگاه استفاده كرد؟
دكسكام G5، در طول انجام مراحل MRI، سي‌تي‌اسكن و دياترمي آزمايش نشده است؛ پس پيش از انجام چنين اقدامات درماني، لازم است سنسور، رابط و گيرنده كنار گذاشته شود. ميدان مغناطيسي و گرما ممكن است به اجزاي دستگاه آسيب رسانده و باعث مي‌شود قند خون نادرست نشان داده‌شده يا هشدارها درست‌كار نكنند.
مصرف داروهاي حاوي استامينوفن ممكن است قند خون را به‌طور اشتباه بالاتر از واقعيت نشان دهد. اشتباه در عدد قند خون خوانده‌شده، در افراد مختلف متفاوت است و بستگي به ميزان استامينوفن فعال در بدن دارد. پس اگر به‌تازگي استامينوفن استفاده‌شده باشد، بر اساس نتايج پايش قند خون با دستگاه دكسكام، نبايستي تصميمات مربوط به ديابت گرفته شود.
کاربرد و مزاياي انکودر چيست؟
فانوک چيست ؟
انواع سرنگ پزشكي